سد گُلی گُمپو مهندسی ساسانی

در لفظ عامیانه مردم آبادی های پیرامون این سد، گلی (goli) همان گلو و گمپ (gomp) همان است که در شیراز و شهرهای پیرامون آن قمپ و غمپ می گویند و منظور گودالی پر از آب یا استخر و برکه است. صاحب کتاب آثار عجم (فرصت، 1354 هجری قمری) ریشه این نام را خنب به معنی خمره می-داند که به نظر نگارنده درست نیست. سبب این نامگذاری این است که سد گلی گمپو در یک دره ژرف یا گلوگاه تنگ کوهستانی احداث شده و پایین دست آن گمپ یا برکه ای کوچک یا در حقیقت حوضی با کف و دیواره سنگی و تقریبا دایره ای شکل است که آب، هم از روی بستر رودخانه در آن می ریزد، هم از زیر بستر در آن می تراود و آن را از آب پر می کند و تا ماه ها بعد از فرو نشستن سیلاب که دیگر آبی در دره جریان ندارد همچنان از آب پر است و گاهی اندکی سرریز هم دارد. پسوند <<و u>> در آخر نام این سد همان است که در شهرهای جنوبی ایران به ویژه در شیراز کاربرد و معانی فراوانی دارد. این پسوند در اینجا نشان معرفه است. یعنی همان گلی گمپی که گوینده و شنونده آن را می شناسند (ملک زاده، 1358).

مردم روستاهای پیرامون گلی گمپو برکه یا گمپ پایین دست سد را کمابیش مقدس می شمارند و شست و شوی خود در آن را شفابخش می دانند. نگارنده هنگام بازدید از این سد، مرد جوانی را دید که پدر پیر و ناتوان خود را برای شست و شو دادن در این گمپ به دوش کشیده و از راه های سخت کوهستانی به پای گمپ آورده بود. مردم منطقه سد گلی گمپو را اغلب به اختصار سد گمپو می خوانند.
سد گُلی گُمپو مهندسی ساسانی.آثار باستانی. گنج ها و دفینه ها. ایران باستان. اسرار کاوش .فروش دستگاه و فلزیاب