منطقه حفاظت شده كوير

منطقه حفاظت شده كوير در E5123 الي E5204 طول شرقي و N3417 الي N3512 عرض شمالي و بين استانهاي تهران ,قم , اصفهان واقع شده است .مساحت آن درحدود 000, 250 هكتار مي باشد.
پوشش گياهي: درمنه , شيرخشت , گون , گرگ تيغ ,خنجك ,افدرا , اشنان ,قيچ, اسفند,تاغ , پرند ,جارو , خارشتر , اسكنبيل , انواع گرامينه , ني ,سازو ,علف شور ,گز , جگن ,آتريپلكس.
پستانداران : كل و بز و قوچ و ميش , آهو, جبير , گورخر ,پلنگ , يوزپلنگ ,كفتار ,روباه شني , شغال , گرگ , گربه وحشي :كاراكال , تشي , خرگوش , سمور سنگي.
پرندگان : انواع غازها,مرغابيها,حواصيلها, انواع گنجشك سانان, زنبورخوركها ,كبوترها, كلاغها, عقابها , درنا, فلامينگو, پرستو,كوكر,قمري ,توكا,هدهد, كلاغها بلدرچين ,تيهو,كبك و هوبره ,دال ,شاهين, بحري , دليجه,سارگپه , سنقر.
خزندگان : انواع مار, سوسمار , مارمولك و لاك پشت .

اين منطقه كه در شمال درياچه نمك قم واقع شده در سال 1343 حفاظت شده اعلام و در سال 1355 نيز به عنوان ذخيره گاه زيستكره انتخاب شد. منطقه حفاظت شده كوير در سال هاي 1355 تا1361 نيز به عنوان پارك ملي تحت مديريت قرار داشت.

اين منطقه دشتي و كوهستاني با مساحتي برابر با 248957هكتار در استان هاي تهران، سمنان و قم قرار دارد. منطقه داراي اقليم فراخشك معتدل است. چشمه ها و چاه هاي كم آب منطقه منابع اصلي تامين آب آن به شمار مي آيند. وجود منطق استپي، باتلاقي، كويري و نمكزار در منطقه موجب تشكيل رويشگاه هاي گياهي و زيستگاه هاي جانوري متنوعي شده اند.

200گونه جانوري و 359 گونه گياهي در منطقه شناسايي شده اند. گونه هاي مهم جانوري منطقه عبارتند از: جبير آهوة بز و پازن، يوزپلنگ، قوچ وميش، گربه شني، كاراكال، خارپشت گوش بلند، سمور سنگي، گرگ، روباه معمولي، تشي، هوبره، كبك، سنگ چشم، سسك، عقاب طلايي، قوش، دليجه، زاغي، انواع توكا، داركوب راه راه و زنبور خور معمولي. وجود تنوع زياد گياهبي و جانوري، چشم اندازهاي زيبا، درياچه نمك، آثار فرهنگي و تاريخي، كاروانسراي قلعه دير، نهر سنگي و راه سنگفرش زمينه هاي گردشگري را در اين محيط طبيعي فراهم نموده است.

1335 ، پس از تاسیس کانون شکار در مساحت یک میلیون هکتار به عنوان قرق دولتی اعلام میگردد و در سال 1350 با تاسیس سازمان حفاظت محیط زیست در وسعت 750 هزار هکتار به پارک ملی تبدیل میشود .( در اوایل دهه 40 با تبدیل کانون شکار به سازمان شکار بانی منطقه کویر با وسعت 750 هزار هکتار به منطقه حفاظت شده تبدیل میشود ). بعد از پیروزی شکوه مند انقلاب اسلامی در سال 1361 ، 250000 هکتار از محدوده 750هزار هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده کویر تعیین میگردد.

موقعيت عمومي منطقه

منطقه حفاظت شده کویر با مساحتي حدود 248957 هكتار در محدودة سه استان تهران، قم و سمنان واقع گرديده و بین طول جغرافیایی51درجه و 23 دقیقه تا 52درجه و 6 دقیقه و عرض جغرافیایی 35 درجه 12 دقیقه تا 34 درجه و 45 دقیقه قرار دارد.

وضعيت توپوگرافي

حداقل و حداكثر ارتفاع منطقه740 متر تا1600متر بوده و حدود 70 هزار هکتار از منطقه بصورت کوه و تپه ماهور بوده و 11 هزار هکتار آن بصورت لکه ای تالاب فصلی بند علیخان میباشد (تالاب فصل بندعلیخان و آبگیرهای دشت پره زرد)و الباقی منطقه به صورت دشت است .

پوشش گياهي

درختچه های تاغ ، گز ، پسته وحشی ، بادام تلخ ، اشک ، اسکنبیل ،و بوته های درمنه ، اشنان ، شور ، اسفند ، افدرا ، قیچ ، کاروان کش ، شکر تیغ ، چوبکها ، کلاه میر حسن ، گون ، بوهن ، خارشتر ، اتریپلکس ، تنگس

حيات وحش

قوچ و میش ، کل و بز ، جبیر ، آهو ، کاراکال ، گربه و روباه شنی ، کفتار ، شغال ، روباه ، گرگ ، خرگوش ، تشی ، پلنگ ، یوز پلنگ ، خار پشت روباه معمولی . پرندگان شامل انواع باز های شکاری از قبیل : کرکس ، دال ، هما ، دلیجه ، قرقی ، بحری ، شاهین ، بالا بان ، سارگپه ، عقاب طلایی ، عقاب دشتی . انواع پرندگان خشکزی مثل : کبک ، تیهو ، با قرقره ، کبوترچاهی ، هوبره ،سنگ چشم انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مثل انواع ، مرغابی ، غاز ، قو ، حواصیل ، آبچیلک ، آنقوت ، تنجه ، خروس کولی .

حدود اربعه

شمالا از قلعه دیر کاج به طرف شرق در کنار جاده قم - گرمسار تا مرز رودخانه بند علیخان و مزرعه شکر آباد و مبارکیه و در امتداد جاده ماشین رو مبارکیه پس از گذشتن از روستاهای حصار گلی و عسگرآباد و امام زاده عبدالله و حسن آباد تا ایستگاه راه آهن ، شرقا از ابر دژ و از آنجا در امتداد خط راه آهن تا راه آهن ایستگاه کویر و از ایستگاه کویر به طرف جنوب شرقی در امتداد آبریز کوه سرخ تا تلاقی این آبریز با رود خانه گرمسار و در امتداد رودخانه گرمسار تا تلاقی آن با رودخانه گلو ، جنوبا به پارک ملی کویر و دریای نمک .و غربا به دریای نمک تا آخرین حد شمالی دریای نمک تا محل اتصال رودخانه کرج و از آنجا تا تلاقی گذار مسیله و از این تلاقی به خط مستقیم مفروض تا قلعه دیر کاج و از آنجا به سمت شمال تا تلاقی آن با جاده اسد آباد فشافویه .

تعارضات مهم منطقه
الف - حضور پایگاه ها و نیروهای نظامی و انجام مانور و رزیمایش ها و احداث تاسیسات و شبکه راهها در داخل منطقه.
ب - واگذاری اراضی به کشاورزان در داخل منطقه
ج - چرای دام
د - جاده سازی
ه- جنگل های تاغ منطقه که زیستگاه مناسب آهو میباشد در حال حاضر مورد تعرض افراد سودجو به جهت استفاده از چوب آن قرار گرفته است و صدمات زیادی به آن وارد شده است .

تجهيزات و امكانات

چها ر پاسگاه محيط باني