عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی

ساخت وبلاگ

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

antique-clay-jars-2

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

عکس و تصاویر کوزه و ظروف سفالی قدیمی عتیقه چند هزار ساله که از زیر زمین پیدا شده است

سُفالگری ساختن ظروف با گل است و به ظرف ساخته شده از این طریق سفال می گویند. از مشهورترین سفالینه ها می توان به کوزه و پیاله سفالین اشاره کرد. پیش از رواج شیشه سفالینه ها رایج ترین مظروفات بشر بودند. مرغوب ترین خاک در صنعت سفالگری خاک رس می باشد که به دلیل وجود مقادیر بالای آهن در آن، به رنگ سرخ است. سفالگری از نخستین صنایع بشر می باشد. خاستگاه آن را گر چه به درستی آشکار نیست ولی از روی یافته های کهن سرزمین باستانی سومر می دانند و البته به تازگی کشف تمدن جیرفت تردیدهایی در مورد این نظریه ایجاد کرده است/تمدن معروف به کنار صندل که طبق آخرین کاوشها قدمت ان به شش هزار سال پیش می دانندولوحی که در جیرفت کشف شد برای مطالعه به آمریکا وفرانسه فرستاده شد که توسط استادان شیکاگو و پاریس رمزگشایی شد که نتایج نشان داد این منطقه ۳۰۰ سال از خط نوشتاری تمدن شوش قدیمی تر است.

ظرفهای سفالی، شاید یکی از قدیمی ترین ساخته های آدمی است.

انسان های اولیه از آن زمان که به فکر ذخیرهٔ آب و غذا افتادند و به خاصیت چسبندگی و شکل گیری گل رس پی بردند ظرفهای سفالی را به شکلهای گوناگون ساختند.

با گذشت زمان و گسترش زندگی، سفالگری هم تکامل یافت. انسان های آفریننده با دستهایشان بر ظرفهای گلی نقش و نگارهایی کشیدند و آنها را با رنگهای گوناگون آراستند. هم اینک در نقاطی از ایران از جمله در: مند گناباد، لالجین همدان، میبد یزد، شهرضای اصفهان، زنوز آذربایجان، کلپورگان سیستان و بلوچستان، جویبار مازندران و سیاهکل گیلان ظروف سفالین تهیه می شود[نیازمند منبع].

تولید وسایل و محصولات سفال و سرامیک در هر یک از نقاط نامبرده با اختلافی اندک در نوع مواد اولیه، رنگ و طرح تهیه می شود و به همین دلیل محصولات هر ناحیه به خوبی قابل تشخیص از فراورده های سایر نقاط است.

پیشینه سفالگری
تندیس ونوس؛ نخستین اشیاء سفالی شناخته شده متعلق به سال های ۲۹٬۰۰۰ تا ۲۵٬۰۰۰ ق. م هستند.
دو باریکه کاشی از جنس سفال، رنگ آمیزی شده (طرح گل و مرغ) با لعاب رنگی بر روی لعاب سفید متعلق به نیمه نخست سده ۱۹ میلادی، دورهٔ قاجار.

ساختن ظروف سفال متعلق به زمانی است که انسان در دشت زندگی می کرد و روستای اولیه شکل گرفته است و یکجا نشینی بوده است. این ظروف معمولاً برای نگهداری مواد غذایی ساخته شده است. ظروف سفالی خاصیت فاسدنشدنی دارد؛ اما از سویی به دست آوردن این ظروف، امکان تعبیر و تفسیر بخشهای مهمی از زندگی انسانهای اولیه را فراهم آورده است. مراحل ساخت و تحول ظروف سفالی عبارتند از:

به وسیله دست (بدون چرخ سفالگری) که به روشهای مختلف از جمله فتیله ای ساخته می شود.
با چرخ سفالگری
ساختن ظروف سفالی به شکل مجسمه یا حجم های ترکیبی، یعنی علاوه بر حفظ کاربری ظروف سفالی آنها را به شکل مجسمه هایی از حیوانات یا حجم های ترکیبی، که نشانه گر نوع نگرش آنها به جهان هستی است می ساختند. مطالعه در مورد زمان آغاز و پیدایش خط بدون بررسی نقوش حک شده روی ظروف سفالی امکان پذیر نبوده است. به ویژه ظروف مربوط به هزاره های ۵ و ۶ پیش از میلاد در این میان نقش غیرقابل انکاری دارد.

واقع گرایی انسان اولیه در هنر از آغاز نقاشیهای غار تا به تصویر کشیدن گیاهان، حیوانات و انسان، بر روی ظروف سفالی تا آغاز خط و کتابت یک پروسهٔ طولانی است. تا زمانی که سفالگری دست ساز بوده است. دید واقع گرایانه به نقوش حکمفرما است. یعنی خط تصویر نگار علی رغم آغاز شدن از بین النهرین که از مصر با هیروگلیف به اوج رسیده است. روند تحول نقوش روی سفال که نهایتاً به اختراع خط اندیشه نگار یا اندیشه نگاشت می انجامد. روندی چند هزار ساله است که تا پیش از هزاره پیش از میلاد، یعنی زمان سفالهای دست ساز بوده است. از اوایل هزارهٔ دوم قبل از میلاد نقوش روی سفالها علاوه بر این که مشاهدات را نشان دهد. با اشارات هم همراه بوده اند. از هزاره دوم پیش از میلاد خط اندیشه نگار شکل گرفته است. خطی که رمزآلود است، خلاصه تر است و سریع تر نوشته می شود.

در ایران قدمت سفالینه ها به بیش از ۱۰٬۰۰۰ سال می رسد.

قدیمی ترین چرخ سفالگری و کوره پخت سفال در جهان در شوش یافت شده است. همچنین قدیمی ترین ظروف سفالی منقوش مربوط به ایران است.

<<در این محل (سیلک کاشان) ظروف سفالین قرمز رنگی نیز پیدا کرده اند که از لحاظ صنعت نسبت به ظروف پیش تا حدی کامل تر به نظر می آید و معلوم می شود که آنها را در کوره های ابتدایی می ساختند. در هزاره چهارم پیش از میلاد مردم دشت نشین فلات ایران در کار زندگی پیشرفت بیشتری کردند. در قریه سیلک نموداری از آن وجود دارد، ساکنین این محل ظروف سفالین ظریف می ساختند و تصویر پرندگان و حیوانات وحشی را بر روی آن ها با رنگ سیاه منقوش می کردند و به تدریج این ظروف شفاف تر و شکل آن ها منظم تر شد، از این جا می توان حدس زد که مردم آن ناحیه جهت انجام این عمل به اختراع چرخ نائل شده بودن، چرخ آن ها تخته باریکی بوده است که بر زمین می گذاشته اند و آن را با دست می چرخاندند و به این ترتیب به ظروف خود شکل زیباتری می دادند. تاکنون شبیه این گونه ظروف در هیچ یک از کشورهای آن دوران به دست نیامده است. چنین می توان نتیجه گرفت که ایرانیان در این صنعت سرآمد اقوام دیگر بودند و شاید اختراع مزبور ویژه آن ها باشد. از ظروف سفالینی که در سیلک به دست آمده است تصاویر بز کوهی و اسب و خورشید و همچنین اشکال هندسی فراوان دیده می شود و از این اکتشافات نتیجه می گیریم که با وجود آنکه آهن و مفرغ در تهیه آلات و ادوات گوناگون به کار می رفته است صنایع کوزه گری و سفال سازی رونق خود را حفظ کرده است.>>

کهنترین ظرفی که در ایران یافت شده است، ظرف سیاه دود آلودیست که همانند قدیمی ترین ظروف سفالی است کهن در جاهای دیگر پیدا شده است. نخستین ظرفهای سفالی که با روش [] تاریخ آن بدست آمده و متعلق به هزارهً چهارم پیش از زایش مسیح است در میانرودان یافت شده است. کهنترین سفالی که در ایران یافت شده متعلق به همان دوره است. این ظرف دست ساز نسبتاً ابتدایی به دنبال خود ظرفی سرخ با لکه های سیاه ناشی از پخت ناقص داشت. پیشرفت فنی در حرفه کوزه گری سبب بوجود آمدن سبک جدیدی شد، این سبک با تغییرات و وقفه هایی که داشت بیش از ۲۰۰۰ سال در بعضی از مناطق فلات ایران دوام کرد.

از اوایل هزاره پیش از میلاد ما شاهد ظرفهای سفالی ساخته شده در فلات مرکزی ایران در مناطق کوهستانی زاگرس هستیم. مانند تپه گیان و گودین تپه یا ظروف منقوش فارس و خوزستان در مناطق کوهستانی زاگرس دیده شده است. تنها دلیل این امر این بوده است: از آنجایی که زنان عمده ترین تولیدکنندگان سفال بوده اند با ازدواج به قبایل متعلق به همسران خود مهاجرت کرده و به این ترتیب تکنیک ساخت ظروف سفالی و تزیین آن را به مناطق دیگر منتقل می کردند.
سفالگری در شوش

در شش هزار سال پیش از میلاد اولین نشانه پیدایش کوره پخت درصنعت سفال دیده می شود و در سه هزار و پانصد سال پیش از میلاد چرخ سفالگری ساده ای که با دست حرکت می کرد ساخته شد. پیدایش چرخ سفالگری تحوّل بزرگی را درین صنعت بوجود آورد.

از آغاز نیمه سده گذشته باستان شناسان تعداد زیادی ظروف سفالی و اشیاء دیگر در منطقه ای از مشرق ایران تا عراق و از قفقاز با دره سند را از زیر خاک بیرون آوردند. سفالهای پیش از تاریخ که در این منطقه وسیع یافت شده در شیوه و سبک ساختن تقریباً با مختصر تغییر یکنواخت و در سطح فنی بطرز اعجاب انگیزی پیشرفته است. نخستین نمونه های آن از شوش در ایلام که نخستین سکونت گاه ایرانیان در پای فلات ایران بود بدست آمد. سفالهای شوش نه تنها مربوط به خود شوش است بلکه سفالینه هایی که از تپه موسیان در ۱۶۰ کیلومتری شوش و از سومر و تل حلف در عراق و از شمال غربی هندوستان و بلوچستان، یا از فلات ایران در تپه گیان و تپه حصار و تورنگ تپه و تپه سیلک، یا در بخش شرق تا آنائو که امروز در ترکستان روسیه است جزو طبقه سفالهای شوش نامیده می شود. سفالهایی که بنام شوش نخست معروف است متعلق به زمانی است که از ۳۵۰۰ تا در حدود ۲۵۰۰ پیش از میلاد مسیح می باشد. در اینجا باید متذکر شد که مردمانی با تمدن نوسنگی نیز در ایالت کانسوی چین پیدا شدند و ظروف سفالی آنها ویژگی هایی همانند ظروف سفالی شوش از لحاظ روش و فن تولید دارد.

سفالگری یا کوزه گری ایرانی سابقه طولانی در تاریخ ایران دارد. سفالگری یکی از اولین و مهم ترین اختراع های ساخته شده توسط انسان است. برای مورخان و باستان شناسان از مهم ترین مظاهر هنری است. باستان شناسان از راه سفالگری با شرایط اجتماعی و اقتصادی یک دوره یا یک منطقه آشنا می شوند. با مطالعه سفال ها در مورد زندگی، دین مردم و تاریخ٬روابط اجتماعی و نگرش جامعه را نسبت به همسایگان تفسیر می کنند

ساخت سفال در ایران دارای سابقه ای طولانی و درخشان است. با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص کشور ایران، که در محل تقاطع تمدن های باستانی و در مسیرهای کاروان های مهم واقع است، تقریباً در هر بخشی از ایران، در زمان های مختلف درگیر ساخت سفال بوده اند. با این حال، حفاری های اخیر و تحقیقات باستان شناسی نشان داد که چهار منطقه عمده در تولید سفال در فلات ایران وجود دارد: بخش نخست شامل غرب کوه های زاگرس و نواحی لرستان است. بخش دوم شامل نواحی جنوب دریای خزر است که استان های گیلان و مازندران را در بر می گیرد. این دو منطقه نخستین نواحی در فلات ایران بوده اند که سفالگری را آغاز نموده اند. بخش سوم شامل شمال غرب کشور و نواحی آذربایجان را شامل می شود. بخش چهارم در جنوب شرقی است و استان های کرمان و سیستان و بلوچستان را شامل می شود. افزون بر این ۴ منطقه نواحی کویری ایران را نیز می توان به آن اضافه کرد که قدمت ساخت سفال در آن به ۸ هزار سال پیش از میلاد بر می گردد.

سفال یکی از قدیمی ترین ساخته های دست بشر است که در تمام طول عمر وی از قدیمی ترین ایام تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است. به این جهت درگاهنگاری دورانهای پیش از تاریخ نقش مهمی دارد. ساخت سفال با گذشت زمان به نسبت تغییر فرهنگهای پیش از تاریخی و تجربه اندوزی اقوام بشری از نظر جنس، فرم، رنگ و نقش دچار تغییراتی چشمگیر شده است. این تغییرات عاملی تعیین کننده در تقسیم بندی انواع سفالهای پیش از تاریخی و بعد از آن در مورد چگونگی ساخت اولین سفال بدست انسان نظرات مختلفی ارائه شده است. عده ای ریشه سفال را در صنعت سبد بافی می دانند و معتقدند برای اولین بار گلهای اندود کننده کف سبدهای گیاهی پس از خشک شدن و یا قرار گرفتن در آتش و سوختن چوبهای سبد، الهام بخش سفال سازی بوده است. عامل پیدایش صنعت سفال سازی هر چه باشد در این مورد شکی نیست که سفالهای اولیه دست ساز و خشن و ماده چسبندگی آنها شن و گیاهان خرد شده بود است.

در حدود ده هزار سال پیش که انسان های ساکن بین النهرین زندگی غار نشینی و دوران جمع آوری غذا را پشت سر گذارده و به دوران تولید غذا شروع نموده بودند و در پهنه دشت بصورت اجتماعات اولیه کشاورزی مستقر شده بودند، تمدنی را بوجود آوردند که از مشخصات آن ساخت سفال های ظریف و زیبای نخودی و قرمز رنگ است. این تمدن همراه با خصوصیات دیگر آن در این منطقه شکوفا گردید و به تدریج در دنیای پیش از تاریخ در منطقه وسیعی گسترش یافت. آثار و بقایای این نوع سفال از شرق دریای مدیترانه تا دره رود سند در حفاری های باستان شناسی در مناطق باستانی آشکار گردیده است.

یکی از سنت های مشخص سفالگری فلات ایران سفال قرمز رنگ منقوش است که در طول هزاره های ششم و پنجم ق. م. در حاشیه کویر در فلات مرکزی ایران شکل گرفت و متداول شد. این سفال ها دست ساز و برنگ قرمز و دارای خمیری مخوط با پودر شن یا گیاهان خرد شده است. این نوع سفال طی حفریات باستان شناسی از محوطه های باستانی چشمه علی، قره تپه شهریار، اسماعیل آباد، تپه زاغه، سیلک و حصار شناسایی شده اند.

<<در این محل (سیلک کاشان) ظروف سفالین قرمز رنگی نیز پیدا کرده اند که از لحاظ صنعت نسبت به ظروف پیش تا حدی کامل تر به نظر می آید و معلوم می شود که آنها را در کوره های ابتدایی می ساختند. در هزاره چهارم پیش از میلاد مردم دشت نشین فلات ایران در کار زندگی پیشرفت بیشتری کردند. در قریه سیلک نموداری از آن وجود دارد، ساکنین این محل ظروف سفالین ظریف می ساختند و تصویر پرندگان و حیوانات وحشی را بر روی آن ها با رنگ سیاه منقوش می کردند و به تدریج این ظروف شفاف تر و شکل آن ها منظم تر شد،از این جا می توان حدس زد که مردم آن ناحیه جهت انجام این عمل به اختراع چرخ نائل شده بودن، چرخ آن ها تخته باریکی بوده است که بر زمین می گذاشته اند و آن را با دست می چرخاندند و به این ترتیب به ظروف خود شکل زیباتری می دادند. تاکنون شبیه این گونه ظروف در هیچ یک از کشورهای آن دوران به دست نیامده است. چنین میتوان نتیجه گرفت که ایرانیان در این صنعت سرآمد اقوام دیگر بودند و شاید اختراع مزبور ویژه آن ها باشد. از ظروف سفالینی که در سیلک به دست آمده است تصاویر بز کوهی و اسب و خورشید و همچنین اشکال هندسی فراوان دیده می شود و از این اکتشافات نتیجه می گیریم که با وجود آنکه آهن و مفرغ در تهیه آلات و ادوات گوناگون به کار می رفته است صنایع کوزه گری و سفال سازی رونق خود را حفظ کرده است.>>[۱]

مهم ترین تحمل در صنعت سفالگری که این صنعت را به کلی دگرگون ساخت اختراع چرخ سفالگری است که در هزاره چهارم ق. م. اتفاق افتاده سفالگران ابتدا از چرخهای کند گردش یا بطئی استفاده کرده و سپس به چرخهای پرسرعت و تند گردش که امروز نیز مورد استفاده کارگاه های سفالگری سنتی است دست یافتند.

از اوائل هزاره سوم ق. م. نوع دیگری سفال از مناطق شمال فلات ایران به سمت داخل فلات نفوذ می کند که به سفال خاکستری معروف است. این نوع سفال چرخساز می باشد و از نظر سبک ساخت و تزیینات تحت تأثیر ظروف فلزی هم عصر خود قرار گرفته است. سفال خاکستری با تکنولوژی بالا و در کوره ای مخصوصی که سفالگر بخوبی در آن کنترل حرارت و میزان اکسیداسیون فعال را اعمال می کرده است پخته شده اند. فرهنگ سفال خاکستری از اوائل هزاره سوم ق. م. در مناطق باستانی یانیک تپه اردبیل، تورنگ تپه گرگان، تپه حصار دامغان شناسایی شده است. سفال خاکستری براق در طول عصر آهن یعنی از اواسط هزاره دوم ق. م. به بعد در اکثر نقاط فلات ایران گسترش یافت و در همین دوره به اوج زیبائی، ظرافت و پیشرفت تکنیکی در ساخت و پخت و و تزیین رسید. از نیمه های هزاره اول ق. م. با رونق فلزکاری صنعت سفالگری رو به افول می رود به طوری که در دوران تاریخی سفالهای ساخته شده، عمدتاً بسیار خشن و بدون نقش هستند و از ظرافت سفالهای پیش از تاریخی خبری نیست.

یکی از نخستین سایت های شناخته شده در کاوش های باستان شناسی ماقبل تاریخ تپه گنج دره در کرمانشاه است که پیشینه آن به هشت هزار سال پیش از میلاد بر می گردد یکی دیگر از مناطق کشف شده با قدمت پیش از تاریخ غارهای کمربند در منطقه جنوبی دریای خزر در نزدیکی بهشهر است.

مادها و هخامنشیان (۷۲۸-۳۳۰ پیش از میلاد)

از سفالگری در دوران ماد اطلاعات زیادی در دست نیست. آثار این دوره را می توان در نزدیک ملایر و بیستون و همچنین استان های کردستان و گیلان یافت. کاوشهای اخیر توسط مرکز تحقیقات باستان شناسی ایران در سایت زیویه نشان می دهد یکی از مهم ترین نوآوری ها در فناوری سفالگری و سرامیک که دربرگیرنده ظروف لعاب دار می شود در این دوران رخ داده است.

با آمدن سلسله هخامنشی در سده ششم پیش از میلاد پیشرفت های زیادی در ساخت سفال صورت گرفته است. در این دوران سفال ظریف با شکل های تازه ساخته شده اند. برای نمونه می توان به ریتون یا تکوک اشاره کرد. سطوح سفال های حکاکی و تزئین می شده اند. کاوش و حفاری در تخت جمشید و شوش نشان داده است که دیوارهای کاخ ها با آجر لعاب، که شامل دکوراسیون استادانه درست شده بودند و با تصاویر حیوانات و سربازان پوشیده بوده است.
اشکانیان (۲۴۸-۲۲۴ پیش از میلاد)

تاچندی پیش اطلاعات زیادی از هنراشکانی در دست نبود. پس از کاوش های باستان شناسی پروفسور آرتور اوفام چندین سایت باستان شناسی وابسته به دوران اشکانی کشف، بررسی و شناخته شد. برخی از این سایت ها فراتر از مرزهای کنونی ایران است برای نمونه نساء در آسیای میانه و یا دورا اروپوس د ر سوریه را می توان نام برد که آثار هنر اشکانیان در آن ها وجود دارد. سایت های باستان شناسی وابسته به دوران اشکانی در داخل ایران نیز بسیارند که می توان به سایت های کنگاور، صددروازه٬هگمتانه و سایت های گوناگون در دشت گرگان، گیلان و سیستان اشاره کرد.

از اکتشافات جدید باستانی اصلاعات بسیاری از سفالگری و هنر اشکانیان به دست آمده و نشان می دهد که سفالگری در در سراسر امپراتوری اشکانی یکسان نبوده است. سفال اشکانی را می توان به دو گروه عمده تقسیم کرد: ظروف لعاب دار و بدون لعاب٬ سفال های بدون لعاب بیشتر کاسه، فنجان های کوچک و شیشه های بزرگ با پایگاه های محدب و بدون هیچ گونه تزیین سطح را شامل می شد.
ساسانیان (۲۲۴-۶۵۱ میلادی)
نوشتار اصلی: هنر ساسانیان

به طور کلی می توان گفت که سفال ساسانی به بیان دقیق، با تفاوت هایی تداوم سنت های اشکانی است. سفال های دوران امپراتوری ساسانیان شامل دو دسته بدون لعاب که بیشتر کوزه های بزرگ، کوزه ها، و انواع مختلف کاسه را شامل می شد. بیشاپور٬سیراف، کنگاور، دشت گرگان ٬تورنگ تپه٬تخت سلیمان٬تخت ابونصر در استان فارس و قابیرا در نزدیکی کرمان سایت هایی هستند که آثار هنر ساسانیان در آن ها کشف شده اند. در دوران ساسانی رنگ سبز فیروزه ای یا آبی فیروزه ای مهم ترین رنگ برای سفال های می شود.

در دوران پس از اسلام در ایران آثار سفالین گوناگونی به ویژه از سده دوازدهم میلادی تا هفدهم - به ویژه از دوران صفویان - یه یادگار مانده است. بسیاری از این آثار در کاشان، کرمان و اصفهان درست شده اند. در این رابطه مقاله ها و کتاب های گوناگونی منتشر شده است از جمله با عنوان <<سفال ایرانی در نخستین دوره جهانی>> (Persian Pottery in the First Global Age) در سال ٢٠١٣ توسط انتشارت بریل و موزه سلطنتی انتاریو در کانادا به چاپ رسیده است.

اسرار کاوش...
ما را در سایت اسرار کاوش دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : 1ganjurc بازدید : 5072 تاريخ : چهارشنبه 13 بهمن 1395 ساعت: 13:43