گزنوفون و کورش بزرگ

ساخت وبلاگ

گزنوفون

گزنوفون: <<پژوهش کرديم تا بدانيم کوروش از چه نوع آموزش و پرورشی بهره جسته است که توانسته اين گونه در فرمانروايی بر انسان ها سرآمد همگان باشد.>>

گزنوفون در سال 445 پيش از ميلاد در دهکده ی کوچکی در نزديکی آتن چشم به جهان گشود و نزد سقراط آموزش ديد.

در جوانی از مزدوران سپاه کوروش کوچک شد تا وی را در جنگ با برادرش اردشير درازدست ياری رساند. جنگ ميان دو برادر با کشته شدن کوروش کوچک به پايان رسيد و گزنوفون و ديگر مزدوران يونانی آواره شدند. گزنوفون گزارش اين جنگ و بازگشت مزدوران يونانی به سرزمين خودشان را در کتاب بازگشت ده هزار نفر به شيوايی آورده است. رهاورد ديگر گزنوفون از سفرش به شرق جهان باستان، آشنايی با شيوه ی فرمانروايی کوروش بزرگ، بنيان گذار شاهنشاهی هخامنشيان، بود که به صورت کتاب کوروش نامه به يادگار مانده است.


هنگامی که گزنوفون به ميهن خود بازگشت، سقراط جام شوکران را نوشيده بود و هرج و مرج بر آتن سايه افکنده بود. بيم آن می رفت که جنگ های داخلی نيز ميان شهرهای يونانی درگيرد. هر يک از انديشمندان يونانی در پی راهکاری برای بهبود زندگی مردم بودند. افلاطون شهری آرمانی را معرفی کرد که در آن جا به کسی ستم نمی شود، زيرا انديشمندان پاک نهاد به اداره ی شهر می پردازند. ارسطو گفت اگر فرمانروايان با علم سياست آشنا باشند و کشور را بر پايه ی منطق اداره کنند، می توانند چنان شهری را پديد آورند. گزنوفون با نگارش کتاب کوروش نامه می خواست به مردم آتن بگويد چنين فرمانروايی در جهان وجود داشته است و آن ها بايد بکوشند چنين انسانی پرورش دهند.

گزنوفون در مقدمه ی اين کتاب می گويد که روزگاری گمان می کرد برای انسان بسيار آسان تر است که بر جانوران فرمانروايی داشته باشد تا بر انسان های ديگر. مگر نه اين که گله ها به همان جايی می روند که شبانان راهنمايی شان می کنند و هرگز از راهنمايی فرمانروايان خود، يعنی شبانان، سرپيچی نمی کنند. گزنوفون می گويد: << اما هنگامی که ديدم چگونه کوروشrlm;، پادشاه ايران، بر شمار بسياری از آدميان حکومت کرد و شهرهای بسيار و قوم های گوناگون را به زير فرمان خود درآورد، از عقيده ی نخست خود بازگشتم و ناچار به اعتراف شدم که نه تنها حکومت بر مردم کاری غيرممکن نيست، بلکه دشوار نيز نخواهد بود، مشروط بر اين که حکومت کننده با تدبير و با کياست باشد. >>

گزنوفون کوروش بزرگ را نديده بود، زيرا سال ها از مرگ آن فرمانروای نيک نام می گذشت، اما وصف او را از مردمی که به روزگار کوروش زيسته بودند، شنيده بود. خودش می گويد: <<در قلمرو کوروش ملت ها و قوم های بسيار همه طوق طاعتش را بر گردن نهادند و با آن که از يک ديگر روزها، بلکه ماه ها فاصله داشتند و گروهی هرگز او را به چشم خود نديده بودند و برخی اطمينان داشتند که هرگز او را نخواهند ديد، اما همگی يکدل و يک جهت می کوشيدند در زير رايت سلطنتش درآيند و فرمان هايش را تمکين کنند.>> از اين رو گزنوفون زندگی نامه ی کوروش را از تولد تا مرگ به صورت کتابی خواندنی نوشت تا مردم يونان با خواندنش از رفتار آن فرمانروای نيک کردار درس بگيرند.

يوزف ويسهوفر، تاريخ پژوه آلمانی، در کتاب ايران باستان اشاره می کند که کوروش بزرگ نه تنها در فنون جنگی و مهارت های سياسی سرآمد بود، بلکه در دوستی، آزادی خواهی، نرمش و مدارا و مهربانی نسبت به دشمنان خود نيز بی همتا بود. او در کنار منابع ديگر، از کتاب کوروش نامه به عنوان يکی از منابع مناسب برای شناخت کوروش نام می برد و يادآور می شود که: <<اين کتاب تا قرن هيجدهم ميلادی پرخواننده ترين کتاب همه ی اعصار بود و در ادبيات و هنر اروپا بيش از همه به توصيف گزنوفون از شاه ايران مراجعه و استناد می شد.>>

بخش بزرگی از کتاب کوروش نامه به گزارش لشکرکشی های کوروش بزرگ، شيوه های جنگی وی و رفتارش با سپاهيان خود و قوم های شکست خورده اختصاص دارد. اما از آن جا که نويسنده ی اين کتاب يکی از شاگردان سقراط بوده، جای جای آن را با آموزه های اخلاقی درآميخته است. گزنوفون در اين کتاب به معرفی فرمانروايی بزرگ پرداخته است که از يک سو از هوش بسيار برخوردار بود و از همه ی نبردها پيروز بيرون می آمد و از سوی ديگر، انسانی اخلا ق مدار بودکه نيکی به ديگران برايش از همه ی شادی های عالم لذت بخش تر بود. به راستی چنين کتابی نبايد پرخواننده ترين کتاب همه ی اعصار باشد؟

اسرار کاوش...
ما را در سایت اسرار کاوش دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : 1ganjurc بازدید : 162 تاريخ : شنبه 19 فروردين 1396 ساعت: 16:06